Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου (αγγλικά: Samuel Gridley Howe, 10 Νοεμβρίου 1801 – 9 Ιανουαρίου 1876)

Ο Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου (αγγλικά: Samuel Gridley Howe, 10 Νοεμβρίου 1801 – 9 Ιανουαρίου 1876) ήταν Αμερικανός ιατρός ο οποίος υπήρξε πολέμιος της δουλείας στις ΗΠΑ, υποστηρικτής των επαναστατικών κινημάτων σε Ελλάδα, Γαλλία και Πολωνία στην Ευρώπη, και πρωτοπόρος στην εκπαίδευση των τυφλών καθώς και των ατόμων με ψυχική αναπηρία. Οργάνωσε επίσης το Ίδρυμα Πέρκινς (Perkins Institution), την παλαιότερη σχολή τυφλών των ΗΠΑ της οποίας υπήρξε ο πρώτος διευθυντής.

Το 1863, αγωνιζόμενος για την κατάργηση της δουλείας, υπήρξε μέλος της τριμελούς επιτροπής η οποία διορίστηκε από τον τότε υπουργό άμυνας των ΗΠΑ στην Επιτροπή των Ελευθέρων Αμερικανών (American Freedmen's Inquiry Commission), για την διερεύνηση των συνθηκών διαβίωσης των απελεύθερων σκλάβων στον αμερικανικό Νότο από την εποχή της Διακήρυξης της Χειραφέτησης και την κατάθεση προτάσεων ως προς την διευκόλυνση της μετάβασης των πρώην σκλάβων προς την ελευθερία. Πέρα από τις νότιες αμερικανικές πολιτείες, ο Χάου ταξίδεψε και στην τότε βρετανική επαρχία του Καναδά -στην περιοχή του σημερινού Οντάριο- όπου ζούσαν χιλιάδες πρώην σκλάβοι που είχαν δραπετεύσει από τις ΗΠΑ προς τα βρετανικά εδάφη μετά την κατάργηση της δουλείας από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1833, και πήρε συνεντεύξεις από τους πρώην σκλάβους καθώς και τους αξιωματούχους της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Νεαρή ηλικία

Ο Χάου γεννήθηκε στην Βοστώνη της Μασαχουσέτης στις 10 Νοεμβρίου του 1801.Ο πατέρας του, ο Τζόσεφ Νίαλς Χάου, ήταν πλοιοκτήτης και κατασκευαστής καραβόσχοινων,ενώ η μητέρα του η Πάτυ είχε την φήμη ιδιαίτερα όμορφης γυναίκας.Έλαβε την μόρφωση του στο Λατινικό Σχολείο της Βοστώνης (Boston Latin School), όπου είχε άσχημη και σκληρή αντιμετώπιση, δεχόμενος ακόμα και φυσικές επιθέσεις σύμφωνα με τις μετέπειτα μαρτυρίες της κόρης του, Λώρα.

Η Βοστώνη κατά τον 19ο αιώνα ήταν πεδίο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο πατέρας του Χάου ανήκε στην παράταξη των Δημοκρατικών, και θεωρώντας το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ προπύργιο των Φεντεραλιστών δεν επέτρεψε στους γιους του να παρακολουθήσουν μαθήματα εκεί. Αντί του Χάρβαρντ, το 1818 ο πατέρας του Χάου τον έγραψε στο πανεπιστήμιο Μπράουν. Ο Χάου δεν υπήρξε ιδιαίτερα συνεπής με τις σπουδές του εκεί προτιμώντας να αφιερώνει περισσότερο χρόνο στις φοιτητικές ψυχαγωγικές δραστηριότητες, κάτι που αργότερα ανέφερε πως μετάνιωσε. Παρά την έλλειψη ενδιαφέροντος του έδινε όμως την εντύπωση έξυπνου και εφευρετικού ανθρώπου. Μετά την αποφοίτηση του από το Μπράουν το 1821, ο Χάου τελικά εγγράφηκε στην ιατρική σχολή του Χάρβαρντ όπου και απέκτησε το πτυχίο του 3 χρόνια αργότερα το 1824.
Ελληνική επανάσταση

Ο Χάου σε νεαρή ηλικία απεικονιζόμενος ως εύζωνας σε πίνακα του Τζον Έλιοτ. Ο Χάου παντρεύτηκε την κόρη του Έλιοτ, την συγγραφέα Μωντ Χάου Έλιοτ.

Σύντομα μετά την απόκτηση του ιατρικού του πτυχίου το 1824, ο Χάου παρακολουθώντας τα νέα για την εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης στην Ευρώπη εναντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενθουσιάστηκε με την ιδέα του απελευθερωτικού αγώνα παρακινούμενος και από τον ενθουσιασμό του για τον Λόρδο Βύρωνα του οποίου ήταν θαυμαστής. Μετά από μια ερωτική απογοήτευση που είχε στις ΗΠΑ, ο Χάου πήρε το πλοίο για την Ελλάδα και με την άφιξη του εκεί εντάχθηκε στις δυνάμεις των Ελλήνων επαναστατών ως χειρουργός.

Η γενναιότητα, ενθουσιασμός και ικανότητα του, του προσέδωσαν τον ευφημιστικό τίτλο Λαφαγιέτ της Ελληνικής Επανάστασεως κατά τον διάσημο Γάλλο στρατηγό της εποχής.

Ο Χάου επέστρεψε στις ΗΠΑ το 1827 για να συγκεντρώσει χρήματα και προμήθειες για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα η οποία πλήττονταν από λιμό. Μαζί του έφερε και μικρό αριθμό ορφανών παιδιών από την Ελλάδα. Οι πυρετώδεις προσπάθειες του Χάου απέφεραν τελικά το ποσό των 60.000 δολαρίων τα οποία κατανεμήθηκαν στην αγορά τροφίμων, ρουχισμού και την ίδρυση καταφυγίου για τους πρόσφυγες στην περιοχή της Αίγινας. Αργότερα ίδρυσε ακόμα ένα καταφύγιο στην περιοχή του Ισθμού του Κορίνθου, και κατόπιν έγραψε τα απομνημονεύματα του από την επανάσταση στο βιβλίο με τίτλο Historical Sketch of the Greek Revolution (ιστορικό σκιαγράφημα της ελληνικής επανάστασης) το οποίο εκδόθηκε το 1828.

Μετά την αναχώρηση του από την Ελλάδα, ο Χάου συνέχισε τις ιατρικές σπουδές του στο Παρίσι. Εκεί συμμετείχε εν τέλει στην Ιουλιανή επανάσταση, ως ενθουσιώδης υποστηρικτής του ρεπουμπλικανισμού.