Βίκτορ Σερζ Ρώσος συγγραφέας και ιστορικός

17 Νοεμβρίου 1947 (74 χρόνια πριν) πέθανε:

Βίκτορ Σερζ Ρώσος συγγραφέας και ιστορικός

Ο Βικτόρ Σερζ (30 Δεκεμβρίου 1890 - 17 Νοεμβρίου 1947), ψευδώνυμο του Βίκτορ Λβόβιτς Κιμπάλτσιτς (ρωσ.:Ви́ктор Льво́вич Киба́льчич), ήταν Ρώσος επαναστάτης και γαλλόφωνος συγγραφέας και ιστορικός. Στην αρχή αναρχικός, έγινε μέλος του Ρώσικου Κομμουνιστικού Κόμματος μετά την άφιξή του στην Πετρούπολη τον Ιανουάριο του 1919 και εργάστηκε για τη νεοσύστατη Κομιντέρν ως δημοσιογράφος, εκδότης/επιμελητής, μεταφραστής αλλά και ως πράκτορας. Από τους πρώτους και πλέον οξυδερκείς και αυστηρούς κριτικούς του Σταλινισμού, παρέμεινε αφοσιωμένος στα ιδανικά του Σοσιαλισμού και του Μπολσεβικισμού μέχρι το θάνατό του.

Βιογραφία
Πρώιμη περίοδος

Ο Σερζ γεννήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1890 στις Βρυξέλλες. Οι γονείς του ήταν μεταξύ των Ρώσων διανοουμένων μεταναστών οι οποίοι εγκατέλειψαν την αυτοκρατορία κατά την περίοδο καταστολής μετά τη δολοφονία του Τσάρου Αλέξανδρου Β΄ από Ναρόντνικους τρομοκράτες το 1881. Ο πατέρας του, Λεονίντ Κιμπάλτσιτς, πρώην αξιωματικός του τσαρικού στρατού και φυσικός επιστήμονας στην εξορία, ήταν ξάδελφος του χημικού Νικολάι Κιμπάλτσιτς, ο οποίος κατασκεύασε τις βόμβες που χρησιμοποιήθηκαν στη δολοφονία του Τσάρου και γι' αυτό το λόγο εκτελέστηκε. Ο ίδιος ο Λεονίντ με δυσκολία κατάφερε να γλιτώσει τον απαγχονισμό για τη συμμετοχή του στην δολοφονία και κατέφυγε τελικά στην Ελβετία το 1887. Εκεί γνώρισε τη μητέρα του Σερζ, Βέρα Φρόλοβα, το γένος Ποντορόβσκαγια, κόρη φτωχού μικρο-ευγενή Πολωνικής καταγωγής. Ήδη παντρεμένη με αξιωματούχο της Πετρούπολης, μετά τη γέννηση και της δεύτερης κόρης της, η Βέρα πήρε άδεια να πάει στην Ελβετία για να σπουδάσει και να θεραπευτεί από τη φυματίωση, αλλά και για να αποφύγει την αποπνικτική ατμόσφαιρα της ρωσικής πρωτεύουσας. Εκεί θα γνωρίσει τον Κιμπάλτσιτς και μαζί θα γυρίσουν την Ευρώπη, σύμφωνα με το γιο τους, "αναζητώντας τον άρτο τον επιούσιο και καλές βιβλιοθήκες."

Τα παιδικά χρόνια του Σερζ στην Αγγλία και κυρίως στο Βέλγιο ήταν γεμάτα τόσο από έσχατη φτώχεια (ο μικρός του αδελφός πέθανε από υποσιτισμό) όσο και από διανοητική έξαψη και ζωντάνια, όπως έπρεπε σε περιβάλλον Ρώσων εμιγκρέδων επαναστατών της εποχής. Ο πατέρας του απεχθάνονταν τη δημόσια εκπαίδευση, την οποία θεωρούσε "βλακώδη αστική διδασκαλία" κι έτσι ο Σερζ δεν παρακολούθησε ποτέ σχολείο. "Έλαβε τη μόρφωσή του μέσα από τη συλλογή επαναστατικών βιβλίων του πατέρα του κι έμαθε τη ζωή μέσα στις φτωχογειτονιές των Βρυξελλών". Το 1905 οι γονείς του χώρισαν. Ζώντας μόνος του από δω και μπρος, έπιασε δουλειά πρώτα ως βοηθός φωτογράφου κι έπειτα ως φωτογράφος και ως σχεδιαστής. Σε ηλικία 15 χρονών έγινε μέλος της σοσιαλιστικής οργάνωσης Νεαροί Φρουροί (Jeune Garde Socialiste). Απογοητευμένος όμως από το ρεφορμισμό τους, στράφηκε στον Αναρχισμό. Οι πολιτικές του δραστηριότητες επέσυραν την προσοχή των αρχών. Το 1908, μετά από σύντομη παραμονή σε εναλλακτική κοινότητα στις Αρδένες, μετέβη στο Παρίσι.

L'Anarchie, 3 Ιανουαρίου 1907

Στο Παρίσι ο Σερζ έμαθε την τέχνη της λινοτυπίας σε παράνομα αναρχικά τυπογραφεία και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Τα άρθρα του, φέροντας την υπογραφή Le Rétif (=ανήσυχος, αεικίνητος, επίμονος), δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Επανάσταση (Le Révolté) κι αργότερα στην εφημερίδα Αναρχία (L'Anarchie). Μαζί με τους εκεί συντρόφους του ασπάστηκε τον Αναρχικό Ατομικισμό του Μαξ Στίρνερ, τον 'συνειδητό εγωισμό' του Νίτσε και τον ιλλιγκαλισμό. Μερικοί από τους παθιασμένους ατομικιστές, εξαναγκασμένοι από την ανέχεια κι εμπνευσμένοι από την επανάσταση, στράφηκαν στις ένοπλες ληστείες. Οι τραγικοί ληστές ή συμμορία Μπονό τρομοκράτησαν το Παρίσι και τα περίχωρα για ένα σχεδόν χρόνο, από το 1911 εώς το 1912, πριν εξουδετερωθούν από τη γαλλική αστυνομία. Η άσκοπη βία και η αιματοχυσία προκάλεσαν τον αποτροπιασμό του Σερζ (εκδότη εκείνη την περίοδο μαζί με την πρώτη του σύζυγο, Ριρέτ, της Αναρχίας, της οποίας όλοι σχεδόν οι ληστές ήταν συνεργάτες) που θα οδηγηθεί στην απόρριψη των θεωριών που τις προκάλεσαν. Προς το παρόν όμως, μετά τη σύλληψή του, αρνήθηκε να καταγγείλει τους πρώην συντρόφους του και να γίνει πληροφοριοδότης. Ως αποτέλεσμα καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών.

Αποφυλακίστηκε το 1917 με την εντολή να εγκαταλείψει το γαλλικό έδαφος εντός πέντε ημερών. Κατέφυγε στη Βαρκελώνη όπου συνέχισε τη δημοσιογραφική του δραστηριότητα, υπογράφοντας τα άρθρα του πλέον ως Βικτόρ Σερζ. Εδώ επίσης εγκατέλειψε τον Αναρχικό Ατομικισμό για χάρη της ταξικής πάλης και του Συνδικαλισμού. Πήρε μέρος στην Ισπανική επανάσταση του 1917 αλλά προβλέποντας την αποτυχία της, και με την περισσότερο ελπιδοφόρα Ρώσικη επανάσταση σε εξέλιξη, αποφάσισε να μεταβεί στη γενέτειρα των γονιών του. Έτσι, επέστρεψε στη Γαλλία όπου προσπάθησε να καταταγεί στον εκεί μαχόμενο Ρωσικό στρατό με την ελπίδα να επαναπατριστεί. Συνελήφθη όμως και φυλακίστηκε για ένα περίπου χρόνο. Τον αντάλλαξαν με άλλους 39 συντρόφους του, με Λευκούς αιχμαλώτους. Ανάμεσα στους απελαθέντες ήταν και η μέλλουσα δεύτερη σύζυγός του Λιούμπα Ρουσάκοφ, Εβραία από τη Μασσαλία.