Αντώνιος Παπαδάκης Έλληνας ευεργέτης

Αντώνιος Παπαδάκης Έλληνας ευεργέτης

Ο Αντώνιος Παπαδακης (1810 - 27 Δεκεμβρίου 1878) ήταν Έλληνας ευεργέτης του Εθνικού Πανεπιστημίου. Απέκτησε περιουσία στην Βεσσαραβία και όταν εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, κληροδότησε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το κτίριο της Πανεπιστημιακής Λέσχης και όλα τα άλλα περιουσιακά του στοιχεία για υποτροφίες σε φοιτητές.

 
Βιογραφικά στοιχεία

Ο Αντώνιος γεννήθηκε το 1810 στο Ψυχρό Λασιθίου, στην Κρήτη. Ο πατέρας του, ο παπάς Φραγκιος Παπαδακης, σφαγιάστηκε από τους Τούρκους το 1823 και ο μικρός Αντώνιος αιχμάλωτος μαζί με δύο αδέλφια του, τον Εμμανουήλ και τον Ιωάννη μεταφέρθηκαν αιχμάλωτοι στην Αλεξάνδρεια, όπου πουλήθηκαν ως σκλάβοι στην αυλή του Μεχμέτ Αλή Πασά, Αντιβασιλέα της Αιγύπτου. 

Ο Αντώνιος έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και κατάφερε με την βοήθεια ενός Ρώσου να δραπετεύσει και να βγει στην Οδησσό μαζί με άλλους από την Κεφαλλονιά. Πιθανόν όμως να απελευθερώθηκε από χρήματα που συγκεντρώθηκαν από την διενέργεια μεγάλου εράνου υπερ των Ελλήνων, «για την απελευθέρωση από τη φοβερή αιχμαλωσία στην Αίγυπτο χιλιάδων Ελλήνων αιχμαλώτων, και κυρίως για Χιώτες και Κρητικούς αιχμαλώτους.» απο την Ρωξάνδρα Στουρτζα, και τον Ρώσο πρίγκηπα Αλέξανδρο Galitzine που ήταν και υπουργός της Παιδείας. 

Εργάσθηκε στα κτήματα του διπλωμάτη και έμπιστου του Καποδίστρια Αλέξανδρου Στούρτζα (αδελφού της Ρωξάνδρας Στουρτζα που ήταν ο ανεκπλήρωτος έρωτας του Καποδιστρια, και εγγονή του Έλληνα ηγεμόνα της Μολδαβίας του πρίγκηπα Κωνσταντίνου Μουρούζη). Έμαθε τα ελληνικά γράμματα και έπιασε δουλειά σε ελληνικό τυπογραφείο της Οδησσού. Μπήκε δε και στη γεωργική σχολή και σπούδασε γεωπονία. Αφού αποφοίτησε διορίστηκε διευθυντής στα κτήματα του Αλέξανδρου Στούρτζα στη Βεσσαραβία το 1833. Χάρη στις γεωπονικές του γνώσεις αύξησε πολύ το εισόδημα των κτημάτων και επεξέτεινε τις δραστηριότητες του εργοδότη του και στον τομέα της κτηνοτροφίας.
Επιστροφή στην Ελλάδα

Απέκτησε αρκετά χρήματα για να επιστρέψει και να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1848, και έτσι ως Έλληνας πολίτης έζησε βίο λιτό ευεργετώντας την πατρίδα του.

Αργότερα ψάχνοντας την τύχη των δύο χαμένων αδελφών του, ανακάλυψε ότι ήταν στην Αλεξάνδρεια και είχαν ασπασθεί τον Μωαμεθανισμό. Ο μεγαλύτερος από αυτούς, ο Εμμανουήλ, είχε μετονομαστεί Ισμαήλ και είχε γίνει ο περιβόητος στρατηγός Ισμαήλ πασάς Παπαδάκις γνωστός ως Ισμαήλ Σελίμ Πασά (1809 - 1867). Επίσης, ο Ισμαήλ διετέλεσε και Υπουργός των Στρατιωτικών της Αιγύπτου. Ο μικρότερος αδελφός Ανδρέας είχε γίνει ο Αρχηγός Χωροφυλακής στην Αλεξάνδρεια. Σε επικοινωνία τους τα τρία αδέρφια αλληλοαναγνωρίστηκαν και χάρηκαν.

Απεβίωσε στις 27 Δεκεμβρίου 1878. 

Ευεργετικό του έργο

Διέθεσε το ποσό των οκτακοσίων και πλέον χιλιάδων δραχμών για τη μόνιμη χορήγηση δέκα υποτροφιών σε νέους και νέες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Κληροδότημά του είναι, επίσης, το κτήριο της Πανεπιστημιακής Λέσχης επί των οδών Ιπποκράτους και Ακαδημίας. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών έθεσε ως δείγμα τιμής μαρμάρινη προτομή του Παπαδάκη στη μεγάλη αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς επίσης ανήγειρε προτομή του στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών (είναι δίπλα στη Κοιμωμένη του Χαλεπά-Σοφία Αφεντάκη).

 Ταφικό μνημείο Α.Φ.Παπαδάκη

Το ταφικό μνημείο του Α.Φ.Παπαδάκη στο Α΄ Νεκροταφείο είναι δημιουργία του μεγάλου Έλληνα γλύπτη του 19ου αιώνα Γ. Βρούτου. Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό έργο τέχνης.

Το 1946 ο αξιωματικός και συνεργάτης της Ναζιστικής Γερμανίας Παναγιώτης Δεμέστιχας υποχρέωσε το Πανεπιστήμιο Αθηνών να του παραχωρήσει το ταφικό μνημείο του ευεργέτη Α.Φ. Παπαδάκη (που δεν είχε απογόνους), ισχυριζόμενος ψευδώς πως ανήκει στην οικογένειά του. Ο Παναγιώτης Δεμέστιχας μεταπολεμικά καταδικάστηκε ως δωσίλογος αλλά όταν απεβίωσε το 1960 τάφηκε στον τάφο του ευεργέτη Α.Φ. Παπαδάκη.

Το Υπουργείο Πολιτισμού απεφάνθη πως οι μεταγενέστερες επεμβάσεις αλλοιώνουν την αρχική σύνθεση και το πρωτότυπο έργο του γλύπτη που χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, αποτελούν στοιχεία ξένα με το θεματικό και συμβολικό περιεχόμενο και πρέπει με τον κατάλληλο τρόπο να απαλειφθούν. Όμως η απόφαση ανακλήθηκε και έτσι δημιουργήθηκε μεγάλη δυσαρέσκεια στους πολίτες, τους εκπροσώπους και τους φορείς της Κρήτης από όπου καταγόταν ο ευεργέτης Α.Φ.Παπαδάκης. 

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%BF