Ρόζα Λούξεμπουργκ

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ (5 Μαρτίου 1871 – 15 Ιανουαρίου 1919, στα Γερμανικά Rosa ή Rosalia Luxemburg, στα Πολωνικά Róża Luksemburg) ήταν Εβραία φιλόσοφος, μαρξίστρια πολιτική θεωρητικός και επαναστάτρια που ανήκε στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας και αργότερα στο Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας.

Ξεκίνησε τη δράση της με την εφημερίδα Η Κόκκινη Σημαία, όπου και συνίδρυσε την Ένωση Σπάρτακος(Spartakusbund), μια μαρξιστική επαναστατική ομάδα από την οποία και δημιουργήθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας με το οποίο έλαβε μέρος σε ανεπιτυχή επανάσταση στο Βερολίνο τον Ιανουάριο του 1919.

Η εξέγερση ξεκίνησε παρά τους ενδοιασμούς της Ρόζας και συνετρίβη από τα απομεινάρια του μοναρχικού στρατού και από οργανωμένες ακροδεξιές πολιτοφυλακές που συλλογικά ονομάζονταν Φράικορπς (Freikorps), οι οποίες εστάλησαν από τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση. Η Λούξεμπουργκ και εκατοντάδες άλλοι συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν.

Πολωνία

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ γεννήθηκε ως Ροζαλία Λούξεμπουργκ στις 5 Μαρτίου του 1870 στο Ζάμος (Zamość) κοντά στο Λούμπλιν (Lublin) στην τότε ελεγχόμενη από τους Ρώσους Πολωνία. Γεννήθηκε σε μια εβραϊκή οικογένεια. Οι πηγές διαφέρουν ως προς το έτος γέννησής της – έδωσε ως έτος γέννησης το 1871 στο βιογραφικό της σημείωμα για το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, αλλά το απολυτήριο Λυκείου της (Abitur) το 1887 αναγράφει πως ήταν 17, άρα γεννημένη το 1870. Ήταν το πέμπτο παιδί του Εβραίου εμπόρου ξυλείας Ελίας Λούξεμπουργκ Γ' και της συζύγου του Λίνε (πατρικό όνομα: Λέβενσταϊν). Σε ηλικία 5 χρονών αναγκάστηκε να φορέσει γύψο στα πόδια της για έναν ολόκληρο χρόνο, με αποτέλεσμα να κουτσαίνει ελαφρά από το δεξί πόδι για την υπόλοιπη ζωή της.

Μετά τη μετακόμιση της οικογένειάς της στη Βαρσοβία, η Ρόζα παρακολούθησε εκεί ένα Γυμνάσιο θηλέων από το 1880. Ακόμα και εκείνη την πρώιμη εποχή ήταν μέλος του «Προλεταριάτου», ενός αριστερού Πολιτικού κόμματος, από το 1886. Το Προλεταριάτο είχε ιδρυθεί το 1882, είκοσι χρόνια πριν από τα Ρωσικά εργατικά κόμματα, και ξεκίνησε με την οργάνωση μιας γενικής απεργίας. Ως αποτέλεσμα, πέντε από τους ηγέτες του εκτελέστηκαν και το κόμμα διαλύθηκε. Μερικά από τα μέλη του κατάφεραν να συναντώνται κρυφά. Η Ρόζα ήταν ένα από αυτά τα μέλη.

Αφού απομακρύνθηκε στην Ελβετία λόγω επικείμενης προφυλάκισης το 1889, παρακολούθησε το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, μαζί με άλλες σοσιαλιστικές μορφές όπως ο Ανατόλι Λουνατσάρσκι και ο Λέο Γιόγκιχες. Σπούδασε φιλοσοφία, ιστορία, πολιτική, οικονομικά και μαθηματικά ταυτόχρονα. Τα θέματα εξειδίκευσής της ήταν η Staatswissenschaft (κατά λέξη επιστήμη κρατών, σήμερα λέγονται οικονομικά), ο Μεσαίωνας και οι οικονομικές και χρηματιστηριακές κρίσεις.

Το 1890 οι νόμοι του Μπίσμαρκ εναντίον της σοσιαλδημοκρατίας ακυρώθηκαν και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD) είχε νόμιμα τη δυνατότητα να διεκδικήσει έδρες στο Ράιχσταγκ. Αλλά παρά την επαναστατική τους ρητορική, τα σοσιαλιστικά μέλη του κοινοβουλίου εστίασαν όλο και περισσότερο στην απόκτηση επιπλέον κοινοβουλευτικών δικαιωμάτων και στον υλικό πλούτο.

Αντιθέτως, η Ρόζα Λούξεμπουργκ έμεινε πιστή στις επαναστατικές μαρξιστικές της αρχές. Το 1893, μαζί με τους Λέο Γιόγκιχες και Γιούλιαν Μαρχλέφσκι (άλλως γνωστός ως Γιούλιους Κάρσκι), ίδρυσε την εφημερίδα Sprawa Robotnicza (Εργατική Υπόθεση), σε αντιπολίτευση των εθνικιστικών πολιτικών του Πολωνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η Λούξεμπουργκ πίστευε πως η ανεξαρτητοποίηση της Πολωνίας θα μπορούσε να έρθει μόνο μέσα από επαναστάσεις στη Γερμανία, την Αυστρία και τη Ρωσία. Υποστήριξε πως η μάχη θα έπρεπε να είναι ενάντια στον ίδιο τον καπιταλισμό, και όχι για μια ανεξάρτητη Πολωνία. Η Λούξεμπουργκ αρνήθηκε το δικαίωμα αυτοδιάθεσης για τα έθνη που βρίσκονταν υπό καθεστώς σοσιαλισμού, πράγμα που αργότερα έφερε εντάσεις με τον Βλαντιμίρ Λένιν.

Ρόζα Λούξεμπουργκ από το 1895-1900

Μαζί με τον Λέο Γιόγκιχες (Leo Jogiches), συνίδρυσε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Βασιλείου της Πολωνίας (SDKP), που αργότερα έγινε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Βασιλείου της Πολωνίας και της Λιθουανίας (SDKPiL), αφού συνασπίστηκε με την σοσιαλδημοκρατική οργάνωση της Λιθουανίας. Παρόλο που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής της στη Γερμανία, η Λούξεμπουργκ παρέμεινε η βασική θεωρητικός των Πολωνών Σοσιαλδημοκρατών, και οδήγησε το κόμμα σε συνεργασία με τον Γιόγκιχες, τον βασικό του οργανωτή.

συνέχεια στη βικιπαίδεια  https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%8C%CE%B6%CE%B1_